Nguồn sáng là một hiện tượng phổ biến trong cuộc sống, nhưng rất ít người hiểu được bản chất của nó. Nguồn sáng là gì? Nêu lợi ích của nguồn sáng trong đời sống? Có những loại nguồn sáng nào? Trong bài viết hôm nay, Manta.edu.vn sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc trên một cách đầy đủ và dễ hiểu nhất.
Nguồn sáng là gì?
Khi chúng ta nhìn thấy một vật thể, nghĩa là vật thể đó có ánh sáng chiếu tới mắt chúng ta. Vì vậy, ánh sáng đến từ chính vật thể hay vật thể bị một số nguồn sáng khác chiếu vào?
Để trả lời được điều đó chúng ta cần tìm hiểu nguồn sáng là gì?
Định nghĩa: Nguồn sáng là vật tự phát ra ánh sáng.
Một số ví dụ về nguồn sáng trong cuộc sống: Bóng đèn LED đang hoạt động phát ra ánh sáng, mặt trời đang chiếu sáng, ngọn lửa đang cháy…
Ví dụ về nguồn sáng
Một số ví dụ về các nguồn sáng phổ biến, dễ nhìn thấy trong cuộc sống hàng ngày:
-
mặt trời, ngôi sao
-
Đèn sợi đốt, đèn LED
-
Ngọn nến đang cháy, ngọn đuốc đang cháy,…
-
Màn hình điện thoại và TV
-
Lò đang cháy
-
…
Có mấy loại nguồn sáng
Các nguồn sáng đều có đặc điểm chung là phát ra ánh sáng, tuy nhiên xét về bản chất mỗi nguồn sáng cũng có những điểm khác nhau. Để phân loại nguồn sáng người ta chia nguồn sáng theo môi trường và phân loại theo mức độ tỏa nhiệt.
Phân loại theo môi trường
Nguồn sáng tự nhiên
Ánh sáng tự nhiên là nguồn sáng phổ biến và rất quan trọng đối với cuộc sống
Ví dụ: Mặt trời, đom đóm, sao,… là nguồn sáng tự nhiên.
Lưu ý: Nếu cháy do sét đánh, cháy rừng, nóng quá gây cháy… gọi là nguồn sáng tự nhiên. Khi ngọn lửa được thắp sáng bằng bật lửa, đó là nguồn sáng nhân tạo.
Nguồn sáng nhân tạo
Nguồn sáng nhân tạo là những nguồn sáng do con người tạo ra như: ngọn nến đang cháy, bóng đèn điện phát sáng hay ngọn đuốc đang cháy,….
Phân loại theo mức độ tỏa nhiệt
Nguồn sáng nóng
Nguồn sáng nóng là nguồn sáng được kích thích bằng năng lượng nhiệt.
Ví dụ : Một bóng đèn sợi đốt tỏa nhiệt, sau đó chuyển thành ánh sáng ở nhiệt độ 3000 – 4000k. Trong đó, khoảng 80-90% năng lượng của bóng đèn sợi đốt được chuyển hóa thành nhiệt năng, 10% còn lại chuyển hóa thành năng lượng ánh sáng. Do đó, chỉ số hiệu suất phát sáng của đèn sợi đốt nhỏ, loại đèn này được gọi là nguồn sáng nóng.
Nguồn sáng lạnh
Nguồn sáng tạo ra từ khả năng kích thích: Năng lượng hóa học, điện hoặc sinh học (như đèn LED, đèn neon, đom đóm) về mặt quang học được gọi là nguồn sáng lạnh. Trong khi các vật thể này phát ra ánh sáng, nhiệt độ của nguồn sáng lạnh không cao hơn nhiệt độ môi trường xung quanh.
Ví dụ đèn LED khi chuyển hóa từ điện năng thành ánh sáng sẽ sinh ra nhiệt lượng, nhiệt lượng này chỉ nhỏ hơn một chút so với các loại đèn khác. Đối với đèn LED, hiệu suất quang điện là khoảng 30%, hiệu suất lượng tử bên ngoài là 50% và hiệu suất lượng tử bên trong là 70%.
Lưu ý: bạn không nên nhìn vào thông số nhiệt độ của đèn trên vỏ máy mà đánh giá là nguồn sáng nóng hay nguồn sáng lạnh.
Lợi ích của nguồn sáng LED đối với con người
Nguồn sáng đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với cuộc sống của con người, trong đó nguồn sáng đèn led là công cụ giúp con người học tập và làm việc trong môi trường thiếu ánh sáng.
So với các loại đèn chiếu sáng khác, đèn LED giúp tiết kiệm rất nhiều năng lượng điện. Đèn LED chuyển đổi 80% năng lượng thành ánh sáng và chỉ 20% biến mất thành các dạng năng lượng khác như nhiệt.
Màu sắc ánh sáng của đèn led cũng được thay đổi linh hoạt, có thể điều chỉnh độ sáng thích hợp, không ảnh hưởng nhiều đến mắt người.
Phân biệt nguồn sáng và vật sáng
Nguồn sáng và vật sáng đều có điểm chung là: Có ánh sáng từ vật phát ra
Ngoài ra, nguồn sáng và vật sáng là hai khái niệm mà trẻ thường nhầm lẫn. Vậy vật sáng là gì? Sự khác biệt giữa một vật thể sáng và nguồn sáng là gì? Xem sự khác biệt giữa nguồn sáng và vật sáng theo bảng bên dưới
|
Nguồn sáng |
Vật sáng |
|
Là các vật tự nó phát ra ánh sáng |
Vật sáng là vật hắt lại ánh sáng chiếu đến |
|
Nguồn sáng gồm nguồn sáng tự nhiên và nguồn sáng nhân tạo
|
Vật sáng bao gồm cả nguồn sáng và các vật hắt lại ánh sáng chiếu đến (hay phản xạ ánh sáng chiếu đến). Ví dụ
Lưu ý: Có những vật không thể phát ra ánh sáng, cũng không hắt lại ánh sáng ta gọi là vật đen. Ví dụ: Hố đen vũ trụ |
Bài tập về nguồn sáng và vật sáng vật lí 7
Câu 1: Chọn câu trả lời đúng nhất?
A. Vật sáng là nguồn sáng
B. Vật sáng là vật phản xạ ánh sáng
C. Vật sáng là nguồn sáng và vật đen
D. Vật sáng là nguồn sáng và vật phản xạ ánh sáng
Câu 2 : Nêu đặc điểm của nguồn sáng?
A. Truyền ánh sáng đến mắt ta.
B. Nó tự phát ra ánh sáng.
C. Phản xạ ánh sáng.
D. Chiếu sáng các vật xung quanh
Câu 3: Hãy xác định vật nào sau đây không phải là nguồn sáng?
A. Ngọn nến đang cháy
B. Chiếc lọ tỏa sáng dưới ánh mặt trời
C. Mặt trời
D. Đèn ống đang sáng
Câu 4: Khi nào ta nhìn rõ một vật?
A. Khi vật được chiếu sáng
B. Khi ta mở mắt nhìn vật
C. Khi vật phát ra ánh sáng
D. Khi có ánh sáng từ một vật đến mắt ta
Câu 5: Em nhìn thấy bông hoa màu đỏ vì
A. Bản thân hoa màu đỏ
B. Bông hoa là vật sáng
C. Bông hoa là nguồn sáng
D. Có ánh sáng đỏ từ bông hoa lọt vào mắt em
Câu 6: Điền từ thích hợp vào chỗ trống:
Khi xem phim, lúc đầu đèn tắt và rạp tối đen như mực. Máy chiếu sau đó chiếu hình ảnh lên màn hình. Bóng đèn máy chiếu……………………. Màn hình là……………………ánh sáng từ màn hình chiếu vào ghế, tường. Ghế, tường trở thành…………………… Một khán giả bất ngờ bật đèn pin để tìm kiếm đồ vật đánh rơi. Đèn pin là…………………….. và vật rơi là……………………
CÂU TRẢ LỜI:
- D
- B
- B
- D
- D
- Khi xem phim, lúc đầu đèn tắt và rạp tối đen như mực. Máy chiếu sau đó chiếu hình ảnh lên màn hình. Đèn máy chiếu là nguồn sáng. Màn ảnh là vật sáng. Ánh sáng từ màn hình chiếu vào ghế, tường. Ghế và tường trở thành vật sáng. Một khán giả bất ngờ bật đèn pin để tìm kiếm vật đánh rơi. Đèn pin là nguồn sáng và vật bị rơi là vật sáng.
Hi vọng qua bài viết trên các bạn đã hiểu được nguồn sáng là gì? Phân biệt giữa nguồn sáng và vật phát sáng. Đồng thời từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân có thể áp dụng trong cuộc sống. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết này.
